Herkese merhaba,
PoolTogether Topluluk Röportajları serimizin son baskısına hepiniz hoş geldiniz. Bu hafta Pooly Avukat NFT’si sahibi ve aynı zamanda POOL sahibi olan, derin düşünen Illpo’yu ağırlıyoruz.
Şimdi onun hikayesine göz atalım.
Bize kendinden bahseder misin?
Mutlu bir evliliğe sahip, 40’lı yaşlarında, 5 çocuk sahibiyim; yani çoğu kripto öncülerine kıyasla yaşlıca sayılırım. Bahçe ile uğraşmayı severim. Bunun yanı sıra nadir yetişen ve yarı egzotik meyveleri yetiştirmeyi, fit kalmak için dağ bisikletimi kullanmayı ve makroekonomi, jeopolitik, kripto ile herhangi ilgi çekici bir konu hakkında yapılan yayınlara katılmayı severim.
Ne kadar süredir kripto ile iç içesin?
Bitcoin’i ilk defa 2009 yılında, o zamanlar ara sıra okuduğum bir blog’da duydum. Kulağa ilginç deliyordu ancak hiçbir teknik bilgiye sahip değildim ve nasıl Bitcoin kazılacağını anlamaya çalışırken adeta bir duvara tosladıktan sonra hemen daha fazla araştırma yapmayı sonlandırdım. Sonradan Mt. Gox’un en parlak dönemlerinde BTC ile yeniden yüz yüze geldim ancak ona para bağlama konusunda rahat değildim. (Mt. Gox hacklenmesi nedeniyle iyi ki yapmamışım)
2017 Şükran Günü’nde bir kuzenim söyleyene kadar BTC’yi unutmuştum. O zaman, grafikte parabolik fiyat hareketine baktım ve patlamaya hazır bir balon olduğuna kanaat getirdim. Ve bu nedenle satın almaktan yine vazgeçtim. Ancak eninde sonunda COVID çöküşü sonrası 2020 Temmuz-Ağustos'u gibi BTC satın aldım. Artık gerçekten kripto çıkmazına girmiştim. Sonrasında; yapabildiğim her şeyle ilgili öğrenebileceklerimi öğrenmeye, DeFi etrafında oynamaya ve bu alanda ne kadar fazla dolandırıcılık olduğunu ilk elden öğrenmeye çalıştım.
O günden bu yana aldığın temel dersleri bizimle paylaşmak ister misin?
Öncelikle kaldıraçtan kaçının, o bir veba gibidir. Kaldıraç, morfin türevli opioid ilaçlar gibidir. Eğer doğru yöe oynarsan sana ‘‘yüksek kazanç’’ sunar ancak bunu başaramazsan kaldıraç ile işaretlenmiş fentanil ile öldürür. Dostlar, yalnızca hayır deyin.
İkinci olarak; kaybına katlanamayacağınız herhangi bir yatırımı ASLA yapmayın! Hatta kriptoya yatırım yaparsanız bu paranın çoktan gittiğini varsayabilirsiniz. Bu yolla kazancınız veya kaybınız, hayatınızı ve sağlığınızı baş aşağı etmeyeektir.
Üçüncüsü, bu bir dolandırıcılıktır. Dolandırıcılık nedir diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Merak ettiğiniz her şey. Zihninizin geri planında bu soru varsa onu bastırmaktan vazgeçin. Ona kulak verin. Aklınızıa gelebilecek her türlü yolla dolandırılmış ve kripto kaybetmiş biri olarak bunları söylüyorum.
Herhangi bir sıradan şeye ve aldığınız bir Discord DM’sine güvenmeye başlarsanız o bir dolandırıcılıktır; bu konuda 99% haklı çıkacaksınız. Bu konuda bana güvenin: Varsayılan mental ayarlarınız ‘‘Bu bir dolandırıcılık’’ açık olması, tamamen ana akım kriptoya gidine kadar en önemli güvenlik mekanizmalarından biri olur ve daha iyi yerleşik korumaya sahip olursunuz.
Dördüncüsü; kriptolarınızı asla kimseye vermeyin. Bir başka deyişle, ‘‘Senin anahtarın değilse senin paran değil’’! Fonları Voyager, Celsius, Babel veya bu alandaki herhangi merkezi oyuncuya ait olanlara sorun. Elde edeceklerine inandıkları her türlü gelir, beraberinde bir o kadar da risk barındırmaktadır. Yıllar boyunca tehlikeli borsalarda fonları ‘kaybolanlara’ tekrardan yapmak zorunda olsalardı yine kriptolarını borsalarda saklarlar mıydı diye sorun.
Gelecek cevap ‘‘Hayır’’ gibi duruyor. Bu yollardan daha önce geçmiş kişilerden öğrenin. Bu sayede sıfır sorunlu günlere erişebiliriz. Birkaç ay kadar önce Coinbase ferageatnamesinde yapılan ‘yatırılan kullanıcı fonlarının kendi borçlarını ödemek amacıyla kullanılabileceği’ (ya da buna benzer bir şey) ifadesini hatırlayın. Bir problem olana kadar aslında her şey sorunsuzdur. Hala yapmadıysanız HEMEN KRİPTOLARINIZI MERKEZİ ENSTİTÜ VE/VEYA BORSALARDAN ÇIKARIN. Eğer sizin fonlarınızdan bir başkası sorumlu ise farkında olduğunuzdan da fazla riske tabiisiniz demektir.
Beşinci olarak; kar aldığınız ve zarar kes uyguladığınız bir plan hazırlayın ve bu plana uyun. Herhangi bir iç bilgiye sahip olmayan kişi kesin zirve veya dipi zamanlayamaz. Kendiniz için ‘en iyi ihtimal’ ve ‘en kötü ihtimal’leri geliştirin, bu parametreler içinde rahat olduğunuz bir plan hazırlayın ve ona bağlı kalın. Yatırımınız büyüdükçe düzenli aralıklarla satış yapın ki büyük aşağı yönlü hareketlerde satın almak içim merminiz kalsın. Ve bunun bir parçası olarak makroekonomi ve yatırımlarınızın doğru ana akımlar etrafında nasıl şekilleneceğini size anlatan merkez bankları hakkında daha fazla öğrenin. (Bunun hakkındaki detaylar son kısımda)
En iyi kripto anınız nedir?
En iyi kripto ‘anım’; birkaç gün boyunca 2021’de yaşandı. Iron Finance ve TITAN token piyasaya sürülmüştü. Ona baktım ve ‘Bu bir PONZİ’ dedim. Ancak onu, piyasaya sürüldükten hemen sonra keşfetmiştim. Bundan ötürü Ponzi oyununu oynamaya başladım. Belirli bir miktar yatırdım ve iki gün boyunca serbest olduğum her an onu kontrol etmeye gittim. Üçüncü günün bir anında tek mumla düşen grafiği gördüm, her şeyi çektim ve rahat bir nefes aldım. Yatırımı üçe katlamıştım!
TITAN token hemen sonrasında tamamen batmadı ancak üzerimdeki baskısı kalkmıştı. Bir iki gün daha yukarıya gitmeye çalışsa da peg bozuldu ve doğrudan sıfıra indi. Bunun bir düşüncesizlik olduğunun farkında değilseniz bu gibi bir düşüncesizlik yapmanızı önermem. Ancak en iyi kripto anımı seçmem gerekse; bir Ponzi’yi doğru tanımak, yukarı döngüyü sürmek ve doğru zamanda çıkmak- bu kesinlikle benim için üzerini çizmem gereken bir an!
Ve en büyük hatanız?
Yukarıda 3.4’te değindiğim kendi tavsiyeme uymamak. 2020’nin başından 2021’e kadar olan tüm kazançlarımı istiflemiştim, Celcius’ta… Bu yüzden, şu anda temelde başabaş olduğum ve bunların hiçbirini geri almaya güvenmediğim halde, ben de kırılmadım. Çünkü kaldıraçtan kaçındım ve kaybetmeyi göze alamayacağım hiçbir şeye yatırım yapmadım.
Neyse ki USDC cinsinden ‘kar almalarımın’ çoğunu PoolTogether’da tutuyorum. Öyle olmasaydı Titanik gibi batmıştım.
PoolTogether’ı Nasıl Keşfettiniz?
PoolTogether’ı ilk kez duyduğum an ya Bankless’ın sabit koinlerle ilgili bir haftalık makalesi ya da Leighton’un konuk olduğu bir yayındaydı. (Hangisi önceyse orada duydum.)
PoolTogether’da Kalmanızı Sağlayan Ne Oldu?
İlk olarak verim arayan bir paralı asker olarak PoolTogether’a adım attım. POOL token karlarımı toplamak amacıyla erken tekrar havuzuna DAI & USDC yatırdım. MATIC ödülleri gelirken de Polyogn ağında yatırım yaptım. Nerede daha iyi bir kar oranı görsem oraya gittim. CELO havuzları için geri döndüm ve gemiye tekrar bindim. Sonrasında sadece haftalık buşuşmalara katılarak hoş POAP’lar kazanılabileceğimi fark ettim. (Gerçekçi olalım, PT Topluluk buluşmaları POAP’ları gerçekten heyecan verici. Yanlış mıyım?)
Bu sayede POAP’ları toplayabilmek için haftalık buluşmaları sessizce takip etmeye başladım. Ve çok geçmeden POAP’ların, PoolTogether hakkında bulabileceğim tek şey olmadığını fark ettin. Topluluğun kendisi gerçekten FARKLI. Beni yanlış anlamayın; gerçekten harika ortam ve inançla dolu topluluklar mevcut. Ancak PoolTogether topluluğu, uyuşmazlığın her alanında tutarlı ve şefkatli bir akıma sahiptir. Şu ana kadar umursamaz davranan tek bir insan ile karşılaşmadım. Bu çılgınca özel! İlk elden bunu görüp deneyimledikten sonra bir parçası olmaya karar verdim.
Toplulukta nasıl yer aldınız? Bundan bahsedin lütfen.
Bana ve vaktime ihtiyaç duyan bir aileye sahip, çok yoğun bir profesyonelim. Öncelikle bunu anladılar. Bu nedenle ne kadar fazla içeride yer almak istesem de o kadar yaşamımın kısıtlamasına takıldım. Topluluk buluşmalarında yer almak, yapabildiğim kadar fazlasına katılmak, yapabildiğim yerde bir yardım eli uzatmak ve tabi ki PoolStreaks oynamak için elimden gelenin en iyisini yapmaktayım. Ortaya atılan sorular ile ilgili düşünmeye ve eğer bir fikre/öneriye sahipsem geri dönüş sağlamaya çalışıyorum.
PoolTogether’ı diğer insanlara önerir misin? Onu nasıl tanımlarsın?
Kesinlikle! Bana göre alandaki en iyi ve en güvenli DeFi protokolü o. Ayrıca en iyi kripto topluluğuna da sahip.
Farklı bir toplulukta veya projede yer aldınız mı?
Evet. PoolTogether’dan sonra Bankless DAO’ya da katıldım ve zaman zaman katkı vermeye başladım. Neler olduğu hakkında bilgi sahibi olmama yetecek kadar ilgiyi Alchemix protokole gösteriyorum.
Neden Pooly Avukat NFT’si Sahibi Olmaya Karar Verdin?
Bunun için 2 temel sebebim var. Birincisi; PoolTogether topluluğuna katılıp onun içinde yer alarak yalnızca protokolün ne yaptığına ilişkin değil topluluğun da ne yaptığına ilişkin derin bir takdir duygusu hissediyorum. PoolTogether Inc.ye açılan dava ilk bakışta anlamsız ve kurucuya karşı saldırgan görünse de aslında dolaylı olarak topluluğa bir saldırı. Ve topluluğu önemsediğinden dolayı yapabileceğim yere kadar savunmak istedim.
İkinci olarak ise ördek gibi görünüyor, yürüyor ve öyle diyorlarsa o bir ördektir. Bu dava, esasına göre saçma kalıyor. Ben olasılık eklemek ne bilmiyorum ama bu takım neredeyse bu statükoyu korumak ve yerleşmiş güçleri tehdit eden, gelişmekte olan bir piyasa için olumsuz bir hukuki emsal teşkil eden, perde arkasında çalışan biri haksız yere başkalarına zarar vermek veya daha büyük çıkarları için bir takım elbise. Bu gibi taktiklere kişisel olarak karşıyım bu nedenle bir Pooly NFT alarak bu savunmayı destekliyorum. ( Ve üçüncü olarak, kuş çok hoş, değil mi?)
Söylemek istediğin farklı herhangi bir görüşün ve/veya katkın var mı?
Evet. Yaşlandıkça büyük resim akımcılarının ve dünyamızı şekillendiren büyük güçlerin kavramanın, iyi bir yatırımcı olup geminizi dalgalı sularda yönlendirme kabiliyetine sahip olma olduğuna daha çok inanıyorum. Tarihin dönüm noktasındayız. Şu anda meydana gelen ve önümüzdeki birkaç on yılı şekillendirecek kadar önemli değişimler şu anda gerçekleşiyor. Çin, Rusya, Avrupa’nın çoğu ve Birleşik Devletler’de demografik değişimler suyu ısıtacak. (The Fourth Turning by Strauss & Howe’ı inceleyin). İdeolojik ve politik ikilikler insanları bölüyor. Uzun vadeli borç döngüsü sorunlu ve daha çok sorun yaratacak. Enstitüler birçok yerde meşruluklarını kaybediyor; hukuksuzluk ve istikrarsızlık yükselişte. Korku 11’e çıktı.
Dogma; tartışmaların her yanında üstün görülse de herkes kendisinin Akıl ve Gerçeklik tarafı olduğuna inanıyor. (veya daha genel olarak her bağıran) Deflayonist teknolojik gelişmeler, merkez banklarının kendi yarattıkları Frankenstein ile hüküm sürme mücadelelerinde artan parasal arz ile çarpışmaktadır.
Hepsinin en tepesinde İklim Değişikliği ve buna bakış açınızdan bağımsız olarak ESG kişisel hikayeleri ve batı egemen güçlerin politikaları nedeniyle önümüzdeki yıllarda daha da ısınma ve coğrafi anlamda kartların yeninden dağıtılmasına şahit olacağız. Birleşik Devletler (ve onunla müttefik bu devletler) dünya rezerv para birimine sahip olmaktan ötürü olağanüstü derecede faydalandı. Bu Batılı kuvvetlerin ekonomik anlamda refaha kavuşmasını sağladı, bazen dünyadaki diğer devletlerin harcanmasına gerek olsa dahi. Batı fosil yakıtlardan uzaklaşıyor. Bununla eş zamanlı olarak belirli sayıdaki ülkenin ulusal güvenliği, fosil yakıtların devamlı kullanımına bağlı. Batı fosil yakıt kullanımların vazgeçmeye çalışsa da bu durum, birçok petrol üreten devletin egemenliğinin devamı için ittifak ve bağlılıklarını değiştirmesine sebep olacaktır. Bu değişime, Doğu’daki kuvvetlerin İklim Değişikliği’ne kulak tıkayarak yükselemesini görerek tanık oluyoruz.
Ortadoğu ülkeleri en sonunda, yükselen Doğu ittifakı lehine işbirlikçi tutumlarını değiştirmeyi kendileri için en iyi çıkar olarak değerlendirdiklerinde, ABD ve Batı'nın nesiller boyu sahip olduğu büyük avantaj önümüzdeki yıllarda daha da hızlı aşınmaya başlayacağından Batı, ekonomik açıdan daha da strese girecektir. Bu gerçekliği global finansal sistemin dipsiz borç miktarı, demografik değişimler, teknolojik değişimler, ideolojik değişimler ve öngörülemeyen değişikliklerle beraber düşündüğümüzde tahmin edilemeyecek anların yaşanacağını söyleyebiliriz. Kaos alternatifi ortaya çıkana kadar hızla tekrarlanabilecek yeni finansal sistem ve yeni teknoloji de ortaya çıkmadıkça, felaket için bir reçeteniz var.
Dünyadaki iyiliğin dengeleyici gücünün kripto olma potansiyeli mevcut, özellikle dünya günden güne daha da istikrarsız volatil olduğundan dolayı. Bu bağlamda kripto, potansiyelinin tamamını veya bir kısmını gerçekleştirebilirse PoolTogether topluluğundaki kültür; tüm kripto alanında yayılmasını umduğum fedakar, misafirperver ve iyi kalple doludur. Bu insanlık için gerçek anlamda bir kazanç olacaktır.
PoolTogether Topluluk Röportajı’nın bu bölümünü beğendiğiniz umarız. PoolTogether topluluğu içinde insanlar ile konuşmayı isteriz. Bu nedenle eğer yer almak isterseniz lütfen bizimle iletişime geçin.
Her zaman olduğu gibi; yatırmak için uygulamayı ziyaret edin. Kazanmak için yer almanız gerekir!
Ayrıca her Cuma gerçekleşen yayınlara katılmak için PoolTogether Discord’una katılmayı da unutmayın.
*Bu metin, ilgili PoolTogether makalesinin çevirisi olup yer alan herhangi bir ifade hiçbir yatırım tavsiyesi içermemektedir. Bu çevirinin oluşturulma amacı Türk kripto para topluluğuna PoolTogether ve ürünleri hakkında farkındalık yaratmaktır.